Najnowsza książka Marka A. Koprowskiego skupia się na liderze Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów – Stepanie Banderze. 

Autor przedstawia czytelnikom sylwetkę mężczyzny, którego postać wciąż wzbudza emocje i dzieli zarówno w Polsce, jak i w Ukrainie. Moim zdaniem ta lektura powinna być obowiązkowa – niezależnie od kraju zamieszkania. Dlaczego? 

Koprowski w swojej książce prześwietla genezę jego działań, od dzieciństwa po dorosłość. Możemy zaobserwować, w jakim środowisku wychował się Bandera, a także jakie czynniki społeczne miały wpływ na kształtowanie się jego osobowości i światopoglądu.

Kim był Stepan Bandera? 

Stepan Bandera – syn greckokatolickiego księdza – już w młodym wieku zaangażował się w walkę o niepodległość Ukrainy, przystępując do Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) i późniejszych frakcji banderowskich. W czasie II wojny światowej dowodził UPA (Ukraińska Armia Powstańcza), która walczyła z Niemcami i Sowietami. Po wojnie wyemigrował do Monachium w Niemczech. Tam kontynuował działalność polityczną do czasu, gdy 15 października 1959 roku został zamordowany przez agenta KGB Bohdana Staszynskiego.

O lekturze… 

W liczącej ponad 300 stron publikacji autorstwa Marka A. Koprowskiego zawarto wiele informacji na temat Stepana Bandery. Pisarz wykorzystał zarówno dokumenty archiwalne, jak i relacje świadków, aby zapewnić kompleksowy charakter tej postaci. Jestem zachwycony starannością w opisie wydarzeń, których chronologia została zachowana w sposób klarowny (z małymi odstępstwami). Sprawiło to, że książka była przystępna i zrozumiała dla każdego czytelnika. 

Pisarz bezkompromisowo obnaża mroczne strony działalności Bandery. Autor ujawnia jego skrajny nacjonalizm, bezwzględność, a także sposób myślenia. Bandera. Terrorysta, morderca, fanatyk zawiera również informacje o torturach opisywanej postaci – wszystko to w celu zwiększenia tolerancji na ból, gdyby doszło do przesłuchań. To było przerażające, do jakich metod się posuwał. 

W książce czytelnicy znajdą również informacje o zbrodniach popełnionych przez Banderę na Polakach, Żydach i przedstawicielach innych narodów. Od urodzenia był on wychowywany w przeświadczeniu, że nacjonalizm stoi ponad wszystkim, nawet wiarą. Koprowski bezlitośnie obala mit o ukraińskim nacjonaliście, który nadal przetrwał w narracji historycznej Ukrainy.

Nie musiałem sięgać po horror, ta książka zmroziła mnie do szpiku kości. Byłem przerażony okrucieństwem i nienawiścią Stepana Bandery. Szczególnie niepokoi, że wciąż jest on uznawany za bohatera Ukrainy. Dalej budują mu pomniki…

Bandera. Terrorysta, morderca, fanatyk to pozycja obowiązkowa dla wszystkich, którzy chcą dogłębnie poznać tę skomplikowaną i kontrowersyjną postać. Jest to również ważny głos w dyskusji o historii Ukrainy i jej nacjonalistycznych korzeniach. 

Dziękuję Wydawnictwu Replice za egzemplarz do recenzji.